Ημερομηνία: Δευτέρα, 18 Ιουλίου 2016
Μέρος: Δελφοί
Ώρα: 21:00
Είσοδος δωρεάν

ΚΟΜΙΤΑΣ: ΤΑ ΙΧΝΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΜΕΝΙΑΣ

— O προσωπικός μου περίπατος, μέσα από τη μουσική για πιάνο, Αρμενίων συνθετών

Ρεσιτάλ πιάνου και διάλεξη^* της Κριστίν Τοκατλιάν

Επιμέλεια εκδήλωσης: the Milena principle / Made of Walking

* Η γλώσσα της διάλεξης (ελληνικά ή αγγλικά) θα καθοριστεί αναλόγως της σύνθεσης του ακροατηρίου

Ο σκοπός αυτής της διάλεξης-συναυλίας είναι η προβολή του Αρμένικου πολιτισμού μέσα από έργα για σόλο πιάνο γραμμένα στον 20ό αιώνα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Αρμενική μουσική αντιμετωπίστηκε για πρώτη φορά ως μια έκφραση ενός διεθνούς πολιτισμού, ακολουθώντας δύο κατευθύνσεις: έμπνευση από την παραδοσιακή μουσική της χώρας ή χρήση σύγχρονων, πρωτοποριακών μεθόδων σύνθεσης. Καθ᾽ όλη τη διάρκεια της ζωής του ο Κομιτάς Βαρταμπέτ (Αρχιμανδρίτης Σογομόν Σογομονιάν, 1869-1935) δούλεψε για την πραγματοποίηση του μοναδικού του στόχου. Να ανακαλύψει και να ερμηνεύσει την αυθεντική, γνήσια Αρμενική μουσική παράδοση, εγκαθιδρύοντας τις ρίζες ενός σαφούς εθνικού Αρμένικου χαρακτηριστικού ύφους. Μέσα από τις αναρίθμητες περιηγήσεις του στα χωριά και τη φύση της Αρμενίας καθώς και μέσω της δημιουργικής ζωής του, ο Κομιτάς έθεσε τα θεμέλια των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών στοιχείων της Αρμενικής μουσικής: ένα αμάγαλμα λαϊκής και θρησκευτικής μουσικής παράδοσης αιώνων με σύγχρονες τεχνικές σύνθεσης. Έτσι, ο Κομιτάς είναι "παρόν" στη μουσική των μεταγενεστέρων του, έχοντας αφήσει τα χνάρια του ως πηγή έμπνευσης για όλους, καθιστώντας τον ως την πιο σημαντική φιγούρα στην ιστορία της μοντέρνας Αρμενικής μουσικής.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Κομιτάς: Έξι Χοροί

Γιερανκί, Ουναμπί, Μαραλί, Σουσικί, Γιετ-Αράτς, Σορόρ

Ε. Αρουτιουνιάν: Πρελούδιο και Τοκκάτα

Ε. Μπαγντασσαριάν: Από τα 24 Πρελούδια

Πρελούδιο σε σι ελάσονα

Πρελούδιο σε ντο δίεση ελάσονα

Ε. Αριστακεσσιάν: Φανταστικές Παραλλαγές

Α. Αρουτιουνιάν: Τρεις Μουσικές Εικόνες

Ι.   Ο Ανεμος Φύσηξε στα Βουνά

ΙΙ. Στην Πεδιάδα του Αραράτ

ΙΙΙ. Χορός των Στρατιωτών του Σασούν

Α. Χατσατουριάν: Τοκκάτα  

Έτσι αντιλαμβάνομαι την Αρμενική πιανιστική μουσική: μέσα από την απλότητα του Κομιτάς, τον ρομαντισμό και λυρισμό του Μπαγντασαριάν, την ενέργεια και τη ρυθμική ώθηση του Α. Αρουτιουνιάν, τον πολυθεματισμό του Ε. Αρουτιουνιάν, την αρμονική και ρυθμική ποικιλία του Αριστακεσιάν, τον πατριωτισμό και το δραματουργισμό του Χατσατουριάν. Μέσα από αυτή τη δουλειά αντικατοπτρίζεται η ψυχή μου, οι διαφορετικές πτυχές της προσωπικότητάς μου, η έκφραση των συναισθημάτων μου. Αυτός είναι ο δικός μου περίπατος στην ομορφιά και τη μοναδικότητα της μουσικής της πατρίδας μου.

Στις αρχές του 20^ου αιώνα, ο Κομιτάς συνέλεξε και μετέγραψε την παραδοσιακή μουσική που άκουγε στα χωριά, οργανώνοντας για πρώτη φορά ένα επίσημο ρεπερτόριο Αρμενικής μουσικής. Μέσα από τη μουσική του, το αληθινό πνεύμα των Αρμενίων αντικατοπτρίζεται στο έργο των σύγχρονων συνθετών της χώρας. Γράφοντας στο ιδίωμα ενός παραδοσιακού οργάνου, αναπτύσσοντας τη μελωδία σε μονοφωνικό χαρακτήρα, αποδίδοντας στη μουσική τα χαρακτηριστικά της θρησκευτικής γραφής, όλα αυτά είναι πτυχές της Αρμενικότητας της μουσικής, που ξεκάθαρα διακρίνονται στα έργα των συνθετών της περιόδου του σοσιαλιστικού-ρεαλισμού και μετέπειτα. Μέσα σε ένα πολιτισμικό πλαίσιο, ο Κομιτάς εμπνεύστηκε από τη φύση της Αρμενίας και τα παραδοσιακά ήθη κι έθιμα της χώρας, που τα απέδωσε στη μουσική μέσω του συμβολισμού, ενισχύοντας την ανάπτυξη μιας ισχυρής αίσθησης εθνικής ταυτότητας. 

Η ελευθερία της έκφρασης οδήγησε τους ανθρώπους να εκτιμήσουν τις αξίες και να κατανοήσουν το νόημα των ιδανικών του παρελθόντος. Η σημασία της αρμενικής γλώσσας και ο τρόπος που αντανακλάται στην ποίηση και τη λογοτεχνία, το βαθύτερο νόημα της χριστιανικής πίστης, η αρμονική και μελωδική δομή του αρχαίου Αρμενικού μέλους, ο συμβολισμός της παραδοσιακής μουσικής, η ομορφιά της αρμενικής φύσης και η απλότητα της ζωής των αγροτών όλα αξιολογήθηκαν εκ νέου και χρησιμοποιήθηκαν με μια νέα φρεσκάδα. Ακόμα κι αν πολλοί συνθέτες έχουν αναπτύξει μια σύγχρονη μουσική γλώσσα, ο σεβασμός τους προς τον Κομιτάς είναι αδιαμφισβήτητος. Ηταν αυτός που κράτησε ζωντανά τα γερά θεμέλια της Αρμενικής μουσικής του παρελθόντος, καθώς δεν είναι μόνο η μουσική έκφραση ενός πολιτισμού, αλλά και η αντανάκλαση της "Αρμενικής ψυχής". Δεν έχει σημασία πόσο διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις των καλλιτεχνών, διότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, υπάρχει ένα κοινό συστατικό: η ενσωμάτωση των Αρμένικων μουσικών ιδιωμάτων στο έργο τους. "Ο Κομιτάς δημιούργησε μια Αρμενία, μια υπαρκτή και συγκεκριμένη χώρα. Δημιούργησε ένα μοναδικό επίπεδο αισθητικής". (Mansuryan)

Ελπίζω πως η μουσική αυτή θα είναι μια ευκαιρία για να συνειδητοποιήσετε πώς η ευφυία των συνθετών αυτών συνέλλαβε τον παλμό του Αρμενικού λαού. Καθώς, όλα αποκτούν μεγαλύτερη αξία, αν αναλογιστούμε πως η μουσική που είναι βαθύτατα εθνική, συνάμα είναι πρωταρχικά αυθεντική και ουσιαστικά ανθρώπινη.

Κριστίν Τοκατλιάν 

Κριστίν Τοκατλιάν, Ελλάδα

Η Κριστίν Τοκατλιάν, είναι μια δεξιοτέχνης πιανίστα που έχει λάβει εξαιρετικούς επαίνους για τις ακαδημαϊκές της διακρίσεις αλλά και τη γεμάτη πάθος ερμηνεία της. Το 2008 της απονεμήθηκε το βραβείο "Ελένη Μυκονίου" από την Ακαδημία Αθηνών. Με την ενθάρρυνση της οικογένειάς της, έμαθε να εκτιμά την αξία της κλασικής μουσικής και από την ηλικία των έξι ετών έκανε ήδη τα πρώτα της μαθήματα πιάνου στο Εθνικό Ωδείο.Η εκπαιδευτική της σταδιοδρομία υπό την καθοδήγηση του καθηγητή της Μανώλη Κοκκάλη κορυφώθηκε με το Δίπλωμα Πιάνου το οποίο και πήρε με βαθμό Άριστα παμψηφεί και πρώτο βραβείο, από το Εθνικό Ωδείο. Μαθητεύοντας πλάι σε διάσημους πιανίστες συμπεριλαμβανομένων των Δημήτρη Τουφεξή, Yu Chun Yee και Bernard Roberts από το 1996 έως το 1999, η Κριστίν έλαβε το Πτυχίο Bachelor of Arts in Music από το Deree College, και ανώτερα μεταπτυχιακά διπλώματα από το Βασιλικό Κολέγιο του Λονδίνου (Royal College of Music in London - PGDip, PGAdvDip).

Πραγματοποιώντας σόλο ρεσιτάλ, κοντσέρτα και συναυλίες μουσικής δωματίου στην Ελλάδα, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ιταλία, τη Γερμανία, το Λίβανο και την Αρμενία στο πλευρό διακεκριμένων καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων το κρατικό κουαρτέτο της Αρμενίας "Κουαρτέτο Κομιτάς, η συναυλιακή πορεία της Κριστίν περιλαμβάνει έργα κλασικών, ρομαντικών και σύγχρονων συνθετών, καθώς και πειραματική μουσική, εκτελεσμένα με το χαρακτηριστικό ταμπεραμέντο της που αναμφισβήτητα πηγάζει από την Αρμενική της καταγωγή. Και με το ίδιο πάθος και φλόγα ερμήνευσε το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Χατσατουριάν σε πρώτη εκτέλεση με τη ΚΟΘ, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης το 2010.

Η Κριστίν μεταδίδει τις γνώσεις και το ταλέντο της μέσω της διδασκαλίας, καθώς είναι καθηγήτρια του Μουσικού Τμήματος στο Deree College αλλά και καθηγήτρια πιάνου στο Μαιάνδριο Ωδείο.

Το ενδιαφέρον της για την Αρμενική μουσική την οδήγησε στη βαθύτερη έρευνά της, στα πλαίσια του Διδακτορικού προγράμματος στο Goldsmiths – University of London, με θέμα διατριβής την πιανιστική γραφή στην Αρμενία πριν και μετά την ανεξαρτησία της χώρας, παρουσιάζοντας μελέτες σε συνέδρια στην Αθήνα, το Λονδίνο και τη Κωνσταντινούπολη.

Ο δίσκος (cd) "Armenian Piano Images", με έργα σύγχρονων Αρμενίων συνθετών, κάποια από αυτά σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση, λειτουργεί ως δίαυλος επικοινωνίας με το κοινό της, αποκαλύπτοντας το όνειρο μιας μαγικής μουσικής ερμηνείας. Ένα όνειρο που ξεκίνησε στην ηλικία των έξι και παραμένει έως σήμερα ο απώτερός σκοπός της.

    — Christine Tokatlian’s bright future is brilliantly marked by her virtues and her artistic vocation. Her radiant interpretation is defined by her impassionate expression, her strict commitment and respect to the score, her thorough care for the detail in performance and her complete dedication and love for the art of music. These qualities are evident due to her natural gift, on the one hand, and to her youthful musical momentum, on the other. We are still expecting more to hear from her either within her live performances or through her recordings. Listening to the ‘Armenian Piano Images’ her audience can become aware of her tremendous advancement through her bursting technique and most of all through her academic maturity.

Hagop Gelalian, November 2011

Περισσότερα για τον συνθέτη Κομιτάς εδώ