ΣΑΠΦΩ, τοιχογραφία από την Πομπηία, Ιταλία

Ημερομηνία: 19 Ιουλίου 2016
Μέρος: Δελφοί
Ώρα: 20:00
Είσοδος δωρεάν

ΑΝΑΣΥΝΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΗΧΟ ΤΗΣ ΑΡXΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Εργαστήριο με τον Χρήστο Τερζή

Περίληψη: Αρκεί μια γρήγορη ματιά στις αρχαίες επιγραφές και τους παπύρους με ελληνική γραφή, για να διαπιστώσει κανείς ότι το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με το σύγχρονο ελληνικό αλφάβητο. Η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών μάς επιτρέπει να προσεγγίζουμε το περιεχόμενο των σωζόμενων κειμένων Ελλήνων φιλοσόφων, ιστορικών και ασφαλώς των εμπνευσμένων κλασικών δραματικών ποιητών. Ωστόσο, διαβάζουμε σήμερα τα αρχαία ελληνικά χρησιμοποιώντας τη νεοελληνική προφορά. Μιλούσαν, όμως έτσι κατά την κλασική εποχή; Η απάντηση είναι αναμφίβολα αρνητική. Ο ήχος του λόγου φαίνεται πως ήταν πολύ διαφορετικός από αυτόν που οι Νεοέλληνες αρθρώνουμε στον προφορικό λόγο. Παρόλα αυτά, είναι δυνατόν να ανασυντεθεί ο αρχαίος ελληνικός ήχος. Οι αρχαίοι γραμματικοί μάς πληροφορούν λεπτομερώς για την εκφορά των φωνημάτων στα οποία αντιστοιχούσαν τα γράμματα του αλφάβητου, αλλά και για τον ιδιαίτερο προσωδιακό επιτονισμό κατά την απαγγελία των ποιητικών κειμένων της κλασικής αρχαιότητας. Μάλιστα, λέγεται ότι η προσωδία λειτουργούσε ως όχημα που διαμόρφωνε την παραστατική μορφή των έργων αυτών (ομηρικά έπη, λυρική-μελική ποίηση, δράμα), και, σε απόλυτη αρμονία με το περιεχόμενο του κειμένου –που απευθυνόταν στη νόηση–, στόχευε στο θυμικό των θεατών και κατεύθυνε το συναίσθημα. Οι μαθητές των λυκειακών τάξεων έχουν την ευκαιρία να δουν και να δοκιμάσουν ζωντανά πώς η ιδιαίτερη εκφορά των φωνημάτων κατά την αρχαιότητα λαξευόταν με τα εκφραστικά εργαλεία που είχε στη διάθεσή του ο κλασικός ποιητής –το ποσοτικό μέτρο και τον μουσικό τόνο–, προκειμένου να συνθέσει όσα απαράμιλλης τεχνικής έργα πνευματικής δημιουργίας διασώθηκαν ως τις μέρες μας.

Χρήστος Τερζής

Ο Χρήστος Τερζής, σπούδασε μουσικολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κι έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στο αντικείμενο αρχαιομουσικολογίας. Ως μεταδιδακτορικός ερευνητής μελετά, δημοσιεύει και ανακατασκευάσει τα αρχαιολογικά ευρήματα μουσικών οργάνων​, ενώ παράλληλα εστιάζει στην ανασύνθεση της έμμετρης προσωδιακής απαγγελίας της αρχαιοελληνικής ποίησης (επικής, τραγικής).​ Είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Πρόγραμμα "Ελληνική Γραφή και Μουσική της Αρχαιοτητας" του Τμήματος Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Έχει διατελέσει μέλος του Δικτύου Υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες της Ακαδημίας Αθηνών ως ειδικός επιστήμονας στο αντικείμενο της Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών. Δίδαξε επί διετία στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Είναι μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μουσικής με έδρα τη Ραβέννα.